20 godina od puštanja konvertibilne marke u opticaj

Sarajevo, 22.6.2018. godine

Konvertibilna marka obilježava 20 godina od puštanja u opticaj kao zakonskog sredstva plaćanja u Bosni i Hercegovini.

Prve novčanice KM izdate su 22. 6. 1998. godine, nepunih godinu dana nakon početka rada Centralne banke Bosne i Hercegovine (CBBiH). Od tog dana, građanima su na raspolaganju novčanice u apoenima od 50 feninga, 1 KM, 5 KM i 10 KM. Mjesec dana kasnije, 27. 7. 1998. godine, u opticaj su puštene novčanice u apoenima 20 KM, 50 KM i 100 KM. Iako po dužini vremena tokom kojeg je u opticaju, ne slavi ovaj  jubilej, neophodno je spomenuti i novčanicu u apoenu 200 KM koja je u opticaju od 15. 5. 2002. godine. Prvi kovani novac konvertibilne marke pušten je u opticaj 9. 12. 1998. godine. Tokom godina, neke od prvih novčanica KM, apoeni od  50 feninga, 1 KM i 5 KM, povučene su iz opticaja i prestale biti zakonsko sredstvo plaćanja, a zamijenjene su kovanim novcem.

U doba kada je KM puštena u opticaj, u BiH su korištene valute stranih zemalja, od kojih je njemačka marka bila prihvaćena na cijeloj teritoriji države. Vrlo brzo, KM je postala dominantno sredstvo u gotovinskim transakcijama, a do kraja 1999. godine postala je i jedino sredstvo plaćanja.

Konvertibilna marka je prvobitno bila vezana za njemačku marku po kursu 1 KM = 1 DEM. Povlačenjem njemačke marke iz opticaja, KM je preuzela kurs njemačke marke prema euru - jedna konvertibilna marka za 0,51129 eura, odnosno jedan euro za 1,95583 konvertibilnih maraka.

Tokom svih ovih godina, jedno je bilo sigurno: vrijednost konvertibilne marke, izražena u euru, nikad nije dovedena u pitanje. Centralna banka Bosne i Hercegovine novčanice domaće valute stavlja u opticaj i povlači iz opticaja pridržavajući se strogo pravila valutnog odbora utvrđenog Zakonom o CBBiH. Uvođenje konvertibilne marke bio je ne samo dobar, nego i odlučujući korak u kreiranju monetarnog sistema i održavanja stabilnosti valute.

Na posljednji dan  mjeseca maja 2018. godine ukupna vrijednost gotovog novca KM izvan Centralne banke je iznosila 4.452.111.578,60 KM, odnosno u opticaju je bilo  65.167.762 komada novčanica i 344.831.027 komada kovanica KM.

U proizvodnji gotovog novca, CBBiH se rukovodi tehnološkim standardima koji se provode u zemljama Evropske unije, a odnose se na kvalitet, vijek trajanja i zaštitne elemente novčanica i kovanog novca. Novčanice i kovani novac KM se proizvode sa visoko kvalitetnim materijalima i zaštitnim obilježjima koja se kontinuirano unapređuju u cilju zaštite od krivotvorenja.