Objavljeni izvještaji o kartičnom poslovanju i platnim sistemima BiH za 2019. godinu

Centralna banka Bosne i Hercegovine (CBBiH), objavila je danas, 13.03.2020. godine, izvještaje „Kartičarstvo u BiH u 2019. godini“ i „Platni sistemi u BiH za 2019. godinu“.

Ukupno 23 komercijalne banke i jedna kartičarska kuća nude usluge kartičnog poslovanja, a struktura brendova koji se nalaze u ponudi se nije mijenjala u odnosu na prethodnu godinu - MasterCard, Visa, American Express i Diners - dok samo tri banke nude jedinu domaću karticu – Bamcard.

Tokom 2019. godine došlo je do smanjenja ukupnog broja aktivnih kartica za 14.742 kartice te sada imamo ukupno 2.138.604 aktivne kartice. U ukupnoj strukturi aktivnih kartica došlo je do smanjenja broja debitnih i kreditnih kartica, ali je porastao broj izdatih kartica s odgođenim plaćanjem.

Nastavlja se trend porasta broja i vrijednosti kartičnih transakcija. U 2019. godini izvršene su kartične transakcije u vrijednosti od 11.166.890.301 KM, od čega je većina (70%) obavljena putem podizanja novca, 29% transakcija je obavljeno putem POS uređaja, a 1% plaćanja obavljeno je putem Interneta.

Došlo je do blagog smanjenja vrijednosti pojedinačne transakcije, a istovremeno do porasta broja transakcija, što govori u prilog tome da bh. građani sve više usvajaju bezgotovinsko plaćanje kao preferiranu metodu plaćanja. Sukladno tome, došlo je i do porasta prosječnog godišnjeg prometa po jednoj kartici od 445 KM u odnosu na 2018. godinu, te sada iznosi 5.222 KM.

Ovom povećanju zasigurno doprinosi kontinuiran rad komercijalnih banaka na proširenju infrastrukture za bezgotovinsko plaćanje, te se u 2019. godini povećao broj ATM i POS uređaja za 1.469. Pored uobičajene strukture uređaja koji su dostupni za kartično plaćanje, od ove godine se na bh. tržištu nalaze i 33 ATM uređaja koji, pored ostalih usluga, omogućavaju i plaćanje računa.

U 2019. godini, na ATM i POS uređajima banaka u inostranstvu, vlasnici kartica izdatih u Bosni i Hercegovini realizovali su transakcije u vrijednosti od 595.059.942 KM, dok je karticama izdatim u inostranstvu na ATM i POS uređajima bh. banaka u 2019. godini realizovana vrijednost transakcija 2.542.040.656 KM.

Usluge elektronskog bankarstva u 2019. godini nudile su 22 banke u Bosni i Hercegovini. Izražen je trend povećanja broja klijenata koji koriste ove usluge od 14,6% u odnosu na prethodnu godinu. Gledano po strukturi usluge, 57% e-bankarstva otpada na mobilno bankarstvo, dok 43% na internet bankarstvo.

Kod odlučivanja na tip usluge, pravna lica se uglavnom (96%) odlučuju na internet bankarstvo, dok se dvije trećine građana opredijelilo za mobilno bankarstvo. Tokom godine obavljeno je ukupno 24.180.079 transakcija u ukupnom iznosu od 91.890.953.437 KM.

Izvještaj o platnim sistemima u BiH u 2019. godini ukazuje na kontinuiran trend porasta broja i vrijednosti transakcija koje se realizuju preko platnih sistema CBBiH žirokliring i BPRV. Kroz platni sistem žirokliringa u 2019. godini je realizovano 42.496.286 transakcija (2018. godine 41.266.770), dok je kroz BPRV u 2019. godini realizovano 1.105.320 transakcija (2018. godine 1.067.256).

Vrijednost transakcija realizovanih kroz platni sistem žirokliringa u 2019. godini je 18.220.558.843 KM (2018. godine 17.276.660.857 KM), dok je vrijednost transakcija realizovanih kroz platni sistem BPRV u 2019. godini iznosila 104.825.511.544 KM (2018. godine 85.393.044.051 KM). Udio broja BPRV transakcija u ukupnim transakcijama u 2019. godini iznosi 2,54%, dok je udio u vrijednosti 85,19%. Udio žirokliring transakcija u broju ukupnih transakcija iznosi 97,46%, a u vrijednosti 14,81%.

Prvih deset banaka u platnom prometu učestvovalo je u 2019. godini sa 73,09% po broju transakcija, dok je u vrijednosti transakcija učestvovalo sa 78,94%.

Kroz sistem klirinškog načina obračuna međunarodnih plaćanja sa Srbijom plasirano je u 2019. godini ukupno 11.931 naloga u vrijednosti od 265.096.190 €. U sistemu je ukupno učestvovalo šest banaka iz BiH.

Počevši od 03.06.2019. godine, Centralna banka BiH je pustila u produkcioni rad dograđeni žirokliring sistem (SEPA ACH). Ovom dogradnjom sistem žirokliringa je usklađen sa SEPA pravilima i time je ostvaren iskorak u pripremi integrisanja platnih sistema u BiH s platnim sistemima u EU.

Počevši od 01.07.2019. godine, Centralna banka BiH je pustila u produkcioni rad dograđeni Centralni registar kredita poslovnih subjekata i fizičkih lica u Bosni i Hercegovini, te je isti modernizovan na novoj platformi i ažuriranje podataka je u realnom vremenu. 

Kompletne izvještaje „Kartičarstvo u BiH u 2019. godini“ i „Platni sistemi u BiH u 2019. godini“ možete naći na linku https://cbbh.ba/Content/Read/1058?lang=bs.

Ured za informisanje