Direktna strana ulaganja u 2005. godini

Tokom 2005. godine zabilježen je priliv direktnih stranih ulaganja u iznosu od 823 miliona KM, pokazuju podaci koje je danas, 9. oktobra 2006. godine objavila Centralna banka Bosne i Hercegovine (CBBiH).

Guverner CBBiH Kemal Kozarić naglašava da je ovo nastavak pozitivnog trenda u pogledu privlačenja stranih investicija iz prethodnih godina, te da strani investitori nastavljaju posmatrati BiH kao privlačnu destinaciju za svoja ulaganja. Rezultati iz prošle godine se mogu smatrati povoljnim, jer su strane investicije iznosile preko 5% GDP, iako je nivo investicija niži u odnosu na 2004. godinu kada se desila velika investicija u Zenici.

Prilivi direktnih investicija u proteklim godinama, kao i najave budućih velikih investicija u energetskom sektoru i privatizacija telekom operatera, imaju veoma povoljan efekat za poboljšanje platnobilansne pozicije zemlje.

Najveći iznos direktnih stranih ulaganja od 427 miliona KM došao je iz Austrije, a zatim slijede Slovenija sa 144 miliona KM i Hrvatska sa 81 milion KM. Investicije iz ove tri zemlje čine 79% ukupnih direktnih stranih ulaganja u 2005. godini.

Posljednjim godišnjim istraživanjem prikupljeni su i podaci o zadržanim zaradama (reinvestirani profit) za 2004. i 2005. godinu. Zadržane zarade u 2005. godini iznose 108 miliona KM, što čini 13% ukupnih direktnih stranih ulaganja. Ovaj koncept je važan za statistiku platnog bilansa, jer iznos zadržanih zarada koji se pripisuje direktnim stranim investitorima ima sličan finansijski efekat kao nove direktne investicije.

U pogledu sektorske zastupljenosti najveći prilivi direktnih investicija su zabilježeni u sektoru bankarstva (50%), zatim u preduzećima u oblasti proizvodnje 26% i nebankarskom finansijskom sektoru 17% od ukupnog iznosa direktnih stranih ulaganja. Naročito veliki porast se zapaža u sektoru bankarstva, gdje su investicije iznosile 411 miliona KM u odnosu na 262 miliona KM u 2004. godini.

Prikupljeni su i podaci o stanju stranih ulaganja na kraju 2005. godine. Stanje stranih ulaganja posebna je statistička kategorija i ne predstavlja samo zbir svih prethodnih tokova, nego i druge promjene kao što su devizne razlike, računovodstvene promjene i ostalo. Stanje direktnih stranih ulaganja u BiH zaključno sa 31. decembrom 2005. godine iznosi 4,4 milijarde KM, dok ukupna strana ulaganja (uključujući portofolio i druga ulaganja) iznose iznosi 7,3 milijardi KM.

Od 4,4 milijardi KM direktnih stranih ulaganja, više od dvije trećine, 68%, u formi je vlasničkog kapitala, a ostatak u međukompanijskim kreditima i ostalim oblicima ulaganja.

CBBiH vrši obimno kvartalno i godišnje istraživanje direktnim prikupljanjem podataka od više od 700 preduzeća i banaka sa stranim ulaganjima u skladu sa međunarodnom metodologijom. Ovi podaci mogu se razlikovati od administrativnih podataka koji su ranije objavljivani u BiH.

CBBiH zahvaljuje Ministarstvu vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH na saradnji, a također i kompanijama koje redovno dostavljaju podatke. Detaljniji podaci o tokovima stranih ulaganja u 2005. godini, stanjima na kraju 2003, 2004. i 2005. godine, kao i revidirani podaci o stranim ulaganjima u 2004. godini mogu se naći na web stranici CBBiH www.cbbh.ba.