Izlazak Velike Britanije iz EU ne ugrožava finansijsku stabilnost BiH

Izlazak Velike Britanije iz Evropske unije u ovom trenutku nema bilo kakav neposredan efekat na finansijsku stabilnost Bosne i Hercegovine, prije svega na stabilnost bankarskog sektora. Stabilnost valutnog odbora, kao modela monetarne politike u BiH, ni jednog trenutka nije dovedena u pitanje i Centralna banka Bosne i Hercegovine (CBBiH) nastavlja sa njegovom provedbom.

Objava rezultata referenduma u Velikoj Britaniji, na kojem su, suprotno preovlađujućim očekivanjima, građani te zemlje izglasali izlazak iz Evropske unije, uzrokovala je šok na finansijskim tržištima. Uslijedio je nagli pad vrijednosti tržišnih indeksa na finansijskim tržištima širom svijeta, pad prinosa na obveznice (rast cijena obveznica), rast cijena zlata, te deprecijacija britanske funte i eura prema vodećim svjetskim valutama. U suštini, kao što je to obično slučaj u periodu velikih neizvjesnosti i turbulencija, prisutan je bijeg ka kvalitetu (engl. – flight to quality) – investitori ispoljavaju averziju prema povećanom riziku i raste tražnja za sigurnim aktivama, kao što su najkvalitetnije državne obveznice, zlato i sigurne svjetske valute. Izglasavanje izlaska Velike Britanije iz Evropske unije donijelo je i veliku političku neizvjesnost u Evropi koja, potencijalno, može imati dalje negativne efekte na finansijska tržišta.

Sa makroekonomskog stanovišta, Bosna i Hercegovina bi mogla trpjeti određene negativne efekte po osnovu Brexita u mjeri u kojoj sve navedene turbulencije budu dovele do usporavanja privrednog rasta u eurozoni. S obzirom na to da se Velika Britanija ne može svrstati u kategoriju značajnih vanjskotrgovinskih partnera zemlje, ne očekuju se značajniji direktni negativni uticaji po osnovu pada privredne aktivnosti u toj zemlji.

S obzirom na to da je na deviznom tržištu zabilježena deprecijacija eura, prije svega u odnosu na dolar, a imajući u vidu fiksan odnos domaće valute prema euru u aranžmanu valutnog odbora, navedena kretanja mogu uticati na deprecijaciju nominalnog, a i realnog efektivnog deviznog kursa konvertibilne marke, što, u kontekstu konkurentnosti domaće privrede na svjetskom tržištu, samo po sebi predstavlja pozitivnu činjenicu.

Osim u nekom ekstremnom scenariju, ne očekuju se značajniji pritisci izvana na rast inflacije u zemlji, s obzirom na još uvijek snažan uticaj niskih cijena hrane i energenata i nizak nivo inflacije u eurozoni. Štaviše, jačanje dolara doprinosi smanjenju cijena nafte, do čega je u određenoj mjeri i došlo nakon objave vijesti o Brexitu.                

Ukratko, u ovom trenutku se ne očekuju snažniji direktni efekti na ekonomska i finansijska kretanja u Bosni i Hercegovini. U mjeri u kojoj se političke i neizvjesnosti na evropskim finansijskim tržištima budu reflektovale na usporavanje privrednog rasta u eurozoni, takav razvoj događaja može imati određene negativne efekte na ekonomsku aktivnost u zemlji. Trenutna politička neizvjesnost u Evropi i nestabilnosti finansijskih tržišta, sa potencijalom da imaju negativne makroekonomske efekte na evropsku/svjetsku ekonomiju, ne doprinose ambijentu za ubrzavanje privrednog rasta u zemlji.